مقاله کامل در مورد انواع لامپ ها و توضیحات و مشخصات فنی آن ها

مقاله کامل در مورد انواع لامپ ها و توضیحات و مشخصات فنی آن ها word – pdf- از این مطلب میتوانید در پایان نامه و مقاله سمینار و … خود استفاده بنمایید

 مقدمه :

لامپ وسیله‌ای است تعویض پذیر که برای تبدیل الکتریسیته به نور طراحی شده‌است. این وسیله اکثراً از پایه سرامیکی، فلزی، شیشه‌ای، یا پلاستیکی که اتصال الکتریکی با پایه لامپ را برقرار می‌کند. این اتصال ممکن است یا یک سرپیچ، دو پایه فلزی با دو فلز کلاه شکل برقرار شود.

لامپ رشته‌ای با رشته تنگستن پیچیده شده، در سال ۱۹۲۰ میلادی به بازار آمد. گاهی اوقات این لامپ با لامپ رشته کربنی که در ۱۸۹۰ معرفی شد اشتباه گرفته می‌شود. علاوه بر لامپ حبابی معمولی شامل انواع متنوعی مانند لامپ‌های کم توان و ولتاژ پایین نیز می‌شود که کاربرد زیادی داشته‌اند اما هم اکنون به صورت عمده با ال‌ئی‌دی‌ها جایگزین شده‌اند.
بعضی از کشورها رغبت زیادی به جایگزینی بعضی از انواع این لامپ‌ها نشان داده‌اند، مانند برنامه جایگزینی لامپ‌های رشته‌ای رایج در استرالیا تا سال ۲۰۱۰، چون این لامپ‌ها از لحاظ بازده تبدیل الکتریسیته مقرون به صرفه نیستند. کمتر از ۳٪ انرژی دریافتی به نور تبدیل می‌شود. تقریباً تمام انرژی دریافتی به گرما تبدیل می‌شود که باعت گرمی هوا می‌گردد و باید توسط تهویه‌های مطبوع یا هواکش‌ها از ساختمان دفع شود که اغلب باعث اتلاف بیشتر انرژی می‌شود. در بعضی مناطق تاریک و سرد که به گرما و نور نیاز دارند گرمای تولید شده ناخواسته، ممکن است دارای ارزش باشد.

لامپ‌های مایکرویو

لحظه از هم گسیختگی یک لامپ روشن که با گلوله تفنگ ایرسافت هدف قرار گرفته است.یک لامپ الکترونیکی باز شده‌است و باعث خروج گاز ساکن درون لامپ گردیده‌است. پس از آن هنگامی که لامپ روشن می‌گردد رشته تنگستن شروع به سوختن می‌کند و شعله‌ای از آتش را حاصل می‌کند. این تشکیل آتش به خاطر نفوذ اکسیژن به درون لامپ می‌باشد.

اولین منبع عملی واقعی مایکرویو لامپ مگنترون بود که در دهه ۱۹۳۰ در انگلیس ساخته شد و سپس از آن در ساخت و توسعه سیستم رادار در خلال جنگ جهانی دوم استفاده شد. در سال‌های اخیر قطعات نیمه هادی به طور فزآینده‌ای جایگاه لامپ‌های مایکرویو را پر نموده و مزایای متعدد هم دارند. اما هنوز هم لامپ‌ها برای تولید توان‌های بسیار بالا (۱۰ کیلو وات تا ۱۰ مگا وات) و فرکانس‌های بالاتر امواج میلی متری (۱۰۰ گیگا هرتز و بالاتر) لازم و ضروری می‌باشند.انواع بسیار متعددی از شکل لامپ‌ها در کنار مفاهیم مختلفی که بر اساس آن عملکرد لامپ بنا گذاشته شده‌است وجود دارند. اما تمامی لامپ‌ها جنبه‌های مشترک متعددی دارند. اول آنکه در تمامی لامپ‌ها بر هم کنش ک اشعه با یک میدان مغناطیسی در داخل روکش خلا شیشه‌ای یا فلزی را داریم. بنابراین می‌بایست به طریقی انرِِِزی RF در خارج این روکش به آن تزویج نماییم این کار را معمولاً با پنجره‌های سطحی یا حلقه‌ها و پروب‌های تزویجی هم محور انجام می‌دهیم.

کلایسترون انعکاسی یک لامپ کلایسترون تک حفره‌است که به عنوان یک تشدید کننده با استفاده از یک الکترود انعکاس دهنده پس از حفره جهت ایجاد فیدبک مثبت از طریق اشعه الکترونی عمل می‌نماید، این کلایسترون را می‌توان به صورت مکانیکی و با تنظیم اندازه حفره به صورت دلخواه تنظیم نمود. عیب بزرگ کلایسترون‌ها پهنای باند نازک آن‌ها می‌باشد که نتیجه حفره‌ها با Q بالا مورد نیاز جهت خوشه بندی الکترون می‌باشد. کلایسترون‌ها برای سطوح نویز AMو FM بسیار پایین می‌باشند.

پهنای باند کم تقویت کننده کلایسترون در لامپ با موج حرکتی (TWT) بر طرف گردیده‌است. یک تقویت کننده با اشعه خطی است که از یک تفنگ الکترونی و یک آهنربای متمرکز کننده جهت شتاب بخشیدن به اشعه الکترون‌ها در خلال یک ناحیه بر هم کنش استفاده می‌کند. معمولاً ناحیه بر هم کنش از یک ساختار هیلیکس با موج آهسته با یک ورودی RF درانتهای تفنگ الکترونی و یک خروجی RF در انتهای کلکتور تشکیل می‌شود. ساختار هیلیکس سرعت انتشار موج RF را کاهش داده بنابر این، این موج با همان سرعتی حرکت می‌کند که موج و اشعه در ناحیه بر هم کنش حرکت می‌نمایند و اثر تقویت کنندگی بدست می‌آید. سپس سیگنال تقویت شده از انتهای هیلیکس تزویج می‌گردد.TWT بالاترین پهنای باند را در میان لامپ‌های تقویت کننده دارد که مقدار آن ار ۳۰٪ تا ۱۲۰٪ متغیر است. در نتیجه این لامپ جهت استفاده در سیستم‌های جنگ الکترونیک بسیار مفید است چرا که در این سیستم‌ها نیاز به تئانی بالا در پهنای باند هی وسیع داریم. ابن لامپ‌ها دارای توان نامب چند صد وات (به طور اسمی) استاما می‌توان این مقدار را تا چند کیلو وات نیز افزایش داد که این کار توسط ایجاد یک ناحیه بر هم کنش با استفاده از مجموعهای از حفره‌های تزویج شده انجام می‌شود البته در عوض پهنای باند کاهش خواهد یافت. راندمان TWT تقریباً پایین استو به طور اسمی بین ۲۰٪ و ۴۰٪ می‌باشد.

نوع دیگری از لامپ نوسان ساز اشعه خطی، نوسان ساز با برهم کنش توسعه یافته (EIO)است.EIOخیلی مشابه یک کلایسترون است واز ناحیه بر هم کنش شامل تعدادی حفره تزویج شده با یکدیگر با فیدبک مثبت جهت انجام نویان استفاده می‌نماید. این لامپ دارای یک پهنای باند تنظیم شده نازک و یک راندمان متوسط است اما می‌توان توان‌های بالا نزدیک چند صد گیگا هرتز را تامین نماید. فقط ژیراتون است که می‌تواند توان بیشتری را تحویل نماید. لامپ‌هایی با میدان متقاطع شامل مگنترون، تقویت کننده با میدان متقاطع وژیراتون است. همان طور که از قبل فهمیدیم مگنترون اولین منبع مایکرویو توان بالا است. مگنترون از یک کاتد استوانه‌ای تشکیل گردیده‌است که توسط یک آند استوانه‌ای با چندین حفره تشدید کننده در طول قطر داخلی آن احاطه گردیده‌است. یک میدان مغناطیسی بایاس به صورت موازی با محور کاتد-آند اعمال می‌گردد. در عمل ابری از الکترون‌ها تشکیل گردیده که حول کاتد در ناحیه بر هم کنش می‌چرخد.

مشابه با قطعات اشعه خطی، خوشه بندی الکترون رخ داده و انرژی از اشعه الکترونی به موج RF منتقل می‌شود. توان RF می‌تواند خارج از لامپ با یک پروب، حلقه یا پنجره روزنه دار تزویج گردد. مگنترون‌ها می‌توانند توان‌های خروجی بسیار بالا-در حد چند صد کیلو وات را فراهم نمایند. همچنین مگنترون دارای راندمانی در حدود ۸۰٪ یا بیشتر می‌باشد. اما یک عیب بزرگ آن این است که مگنترون نویز زیادی را تولید می‌کند و نمی‌تواند فرکانس یا ارتباط فاز را تثبیت نماید در حالی که در حالت پالسی عمل می‌نماید. این فاکتورها جهت عملکرد بالای رادارها ی پالسی بسیار مهم هستند که درآن‌ها تکنیک‌های پردازش یر روی مجموعهای از پالس‌ها ی بازگشتی عمل می‌نمایند.(رادارهای مدرن از این نوع امروزه عموماً از منابع نیمه هادی با نویز کم به همراه یک TWT جهت تقویت کنندگی توان استفاده می‌نمایند) حال کاربرد مگنترون‌ها عموماً جهت پخت‌وپز با مایکروویو می‌باشد.

لامپ هالوژن

لامپ‌های هالوژن اکثراً بسیار کوچک تر از لامپ‌های رشته عادی می‌باشند، زیرا برای کارکرد موفق باید دمای حباب بیشتر از ۲۰۰ درجه سانتیگراد باشد. به همین منظور باید حبابی از جنس سیلیکای سیم کشی شده یا بعضی اوقات شیشه آلومینوسیلیکات باشد. اغلب این حباب داخل یک لایه شیشه‌ای دیگر پوشیده می‌شود. لایه بیرونی برای احتیاط قرار داده می‌شود تا پرتو ماوراء بنفش را کاهش دهد و در برابر انفجاری که گاهی اوقات برای این لامپ‌ها رخ می‌دهد لایه‌ای محافظ تشکیل دهد. همپنین برای کاهش اثر ضایعات ناشی از اثر انگشت. همچنین احتمال آتش سوزی برای لامپ‌های بدون پوشش بیشتر است که استفاده از آنها را اگر در حفاظ مناسب قرار نگیرد در بعضی مکان‌ها ممنوع می‌کند. مدل‌های ساخته شده برای ولتاژهای ۱۲ و ۲۴ ولت رشته‌های فشرده تری دارند که برای کنترل نوری مناسب اند، همچنین بازده نوری (لومن بر وات) بیشتری دارند و عمر بیشتری نسبت به مدل‌های غیر هالوژنی دارند. مقدار نور خروجی هم تقریباً در طول عمر لامپ ثابت است.

لامپ فلوروسنت (مهتابی)

لامپ فلورسنت توسط نیکلای تسلا اختراع و ثبت شد، که بازده نور بسیار بیشتری از لامپ رشته‌ای دارد. برای نور یکسان این لامپ‌ها نسبت به لامپ‌های رشته‌ای حدوداً ۴/۱ تا ۳/۱ برق مصرف می‌کنند. تا دهه ۱۹۸۰ این نوع لامپ به دو نوع خطی و دوار محدود می‌شد و شکل‌های دیگر زیاد محبوبیت پیدا نکردند. لامپ‌های فلورسنت فشرده (CFL) – که در ایران یه نام کم مصرف مشهورند – در اوایل دهه ۱۹۸۰ به بازار آمدند.
اکثر لامپ‌های CFL دارای بالاست الکتریکی داخلی می‌باشند و به سرپیچ قلزی یا پایه‌های میخی مجهز هستند. بعضی از انواع CFL دارای بالاست جداگانه می‌باشند که لامپ و بالاست را می‌توان جداگانه تعویض کرد.
عمر متوسط نامی برای یک لامپ فلورسنت خطی ۱۰، ۰۰۰ تا ۲۰، ۰۰۰ در مقایسه با عمر ۷۵۰ ساعت (۱۱۰ ولت) و ۱۰۰۰ ساعت (۲۴۰ ولت) می‌باشد.بعضی از انواع بالاست لامپ فلورسنت در محیط سرد به سختی لامپ را روشن می‌کنند به همین دلیل در مناطق سردسیر باید نوری که در فضای باز مورد استقاده قرار می‌گیرد برای این شرایط طراحی شده باشد تا به طور مناسب کار کند.

لامپ‌های فلورسنت در رنگ‌های متنوعی از لحاظ دمای رنگ (منظور از دمای رنگ اثر رنگ بر روح و روان است به عنوان مثال رنگ آبی سرد و رنگ قرمز گرم است.) ساخته می‌شود. در بعضی کشورها نوع سفید سرد (CW) رایج تر است در صورتی که در بعضی دیگر رنگهای سفید گرم تر غالب است.

در آمریکا لامپ فلورسنت اکثراً در رنگ سفید سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد (CW)، که به همراه حباب‌های نصب شده در خانه که رنگی متمایل به صورتی دارند رنگ سفید گرم (WW) تولید می‌شود. در این بین رنگ «سفید بهینه شده» (CW) نیز استفاده می‌شود، که طبیعی تر به نظر می‌رسد. همچنین رنگ سفید آفتابی بسیار سرد (DW) نیز موجود است. لامپ‌های فلورسنت فشرده اکثراً به صورت سفید گرم به حساب می‌آیند، چون اکثراً مانند لامپ رشته‌ای نوری متمایل به زرد از خود ساطع می‌کنند. سردی و گرمی نور امری نسبی و اکثراً سلیقه‌ای است به همین دلیل دمای رنگ و فهرست تولید رنگ (CRI) به عنوان مبنای کامل رنگ برای لامپ‌های فلورسنت و گاهی اوقات برای انواع دیگر نورپردازی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دیود نورافشان

تا دهه ۱۹۷۰ ال‌ئی‌دی‌های حالت جامد به عنوان نشانگر رواج داشتند. در سالهای اخیر، مبحث بازده و خروجی مورد توجه قرار گرفت تا آنجا که هم اکنون ال‌ئی‌دی‌ها جایگاه ویژه‌ای در کاربرد نورپردازی پیدا کردند. ال‌ئی‌دی‌های نشانگر به دلیل عمر بالایشان تا ۱۰۰، ۰۰۰ ساعت شناخته شده هستند، اما ال‌ئی‌دی‌های نورافشان بنا بر سنت قدیم کمتر مورد استفاده قرار گرفتند (به دلیل قیمت زیاد ال‌ئی‌دی به ازای هر وات)، و در نتیجه عمر بسیار پایین تری هم داشتند. بدلیل قیمت بالا به ازای هر وات، نورپردازی‌های ال‌ئی‌دی برای مصارف توان بسیار پایین، نوعاً زیر ۱۰ وات کاربرد دارند. ال‌ئی‌دی‌ها هم اکنون بیشتر برای کارهای توان پایین و مقرون صرفه مثل نورپردازی در شب و چراغ‌های قوه کاربرد دارند. ال‌ئی‌دی‌های رنگی همچنین می‌توانند برای کارهای زیبا مانند نورپردازی اشیاء شیشه‌ای یا حتی برای قطعات یخ در نوشیدنی‌ها و میهمانی‌ها مورد استفاده قرار گیرد. همچنین در جشن‌ها به صورت روزافزونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. بازده ال‌ئی‌دی در بازه بسیار زبادی متغیر است. بعضی از آنها از لامپ‌های رشته‌ای هم بازده کمتر و بعضی بازده بیشتری دارند. کارکرد ال‌ئی‌دی در این رابطه به غلط مورد تفسیر قرار می‌گیرد، چون جهت‌مندی ذاتی نور ال‌ئی‌دی‌ها شدت نور بیشتری به آنها در یک زاویه به ازای کل نور تولید شده می‌دهد. ال‌ئی‌دی‌های تک رنگ فناوری ساخت بسیار کاملی دارند، در حالی که ال‌ئی‌دی‌های سفید در زمان نگارش این نوشته هنوز مشکلات حل نشده‌ای دارند. (CRI) فهرست تولید رنگ آنها کاملاً مناسب نیست. که باعث تولید رنگ‌های نچندان دقیق می‌شود. توزیع نور ساطع شده از ماده فسفری (در مانیتورها) با توزیع نور ناشی از ال‌ئی‌دی متفاوت است که باعث می‌شود دمای رنگ تولیدی از زوایای مختلف متفاوت باشد. کیفیت ماده فسفری در طول زمان کاهش پیدا می‌کند، که باعث می‌شود دمای رنگ و قدرت رنگ در طول زمان کاهش پیدا کند. که با ال‌ئی‌دی‌های کم کیفیت این تغییر بیشتر خواهد بود. تغییرات دمایی محدود باعث می‌شود که مقدار توان برای یک لامپ ال‌ئی‌دی نسبت به یک لامپ رشته‌ای در همان سایز بیشتر باشد و باعث برتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای می‌شود. فناوری ال‌ئی‌دی برای طراحان نور مناسب است زیرا مصرف توان و تولید دمای بسیار پایین، کنترل روشن/خاموش آنی، و در مورد نور تک رنگ، ثبات رنگ بسیار بالایی در طول عمر خود و به نسبت هزینه تولید پایینی دارد. در سال‌های اخیر، نرم‌افزارهایی برای تلفیق نور و تصویر طراحی شده تا تصاویر ویدیویی را در ال‌ئی‌دی‌های نصب شده به تصویر بکشند تا دیواره‌هایی تصویری با رزولوشن پایین را به وجود آورند. برای نورپردازی‌های عمومی خانگی، هزینه خرید سیستم نورپردازی ال‌ئی‌دی هنوز بسیار بیشتر از روش‌های رایج نورپردازی است.

لامپ قوس کربنی

لامپ قوس کربنی دو الکترود میله‌ای کربنی در هوای آزاد دازد که با یک بالاست محدود کننده جریان انرژی دهی می‌شود. قوس الکتریکی با نزدیک کردن دو الکترود به هم و سپس جدا سازی آنها ایجاد می‌گردد. قوس حاصله نوک دو الکترود را گرم می‌کند تا به رنگ سفید در بیایند. این لامپ‌ها بازده بیشتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای دارند، اما میله‌های کربنی زود عمر خود را از دست می‌دهند و نیاز به تنظیم مداوم دارند. این لامپ‌ها اشعه ماوراء بنفش بسیار زیادی تولید می‌کنند، در محیط‌های سربسته نیاز به تهویه دارند، و به علت نور بسیار شدیدشان نیاز به محافظی در مقابل دید مستقیم دارند. لامپهای قوس کربنی در توان‌های بالا کار می‌کنند، و به نسبت لامپ‌های ابتدایی دهه ۱۹۲۰ بازده بیشتری داشتند. همچنین آنها منبع نور نقطه‌ای هستند. این مشخصات آنها را برای منابع نوری مورد استفاده در جستجو، نورهای راهنما و نور پرژکتور فیلم مناسب ساخته بود. نیاز مداوم آنها به توجه و تنظیم، و تعویض مداوم میله‌ها استفاده انها را برای مصارف عادی دشوار ساخت، به همین دلیل از انها در زمانی که نور پرتوان مشابهی وجود نداشت به عنوان منابع نوری پرتوان استفاده می‌شد. لامپهای قوس کربنی علارغم جایگاه ویژه‌شان در اواسط جنگ جهانی دوم و بعد از ان از رده خارج شدند.

لامپ تخلیه الکتریکی

لامپ تخلیه الکتریکی شامل شیشه یا سیلیکایی است که با دو الکترود فلزی که با گاز از هم جدا شده‌اند پوشش داده شده‌است. گازهایی شامل نئون، آرگون، زنون، سدیوم، متال هالید و جیوه. اساس کار این لامپ‌ها همانند لامپ قوس کربنی است، اما واژه لامپ قوسی معمولاً به لامپ قوس کربنی اطلاق می‌شود، بدلیل استفاده از روش‌های نوین تخلیه گازی عموماً به این لامپ‌ها لامپ تخلیه الکتریکی گفته می‌شود. در بعضی از انواع لامپ تخلیه الکتریکی ولتاژ بسیار بالایی برای ایجاد قوس مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عمل نیاز به مداری الکترونیکی به نام igniter دارد، که قسمتی از مدار بالاست را تشکیل می‌دهد. پس از تشکیل قوس، مقاومت داخلی لامپ کاهش می‌یابد، و بالاست جریان کاری را محدود می‌کند. بدون بالاست جریانی مازاد عبور خواهد کرد که باعث تخریب سریع لامپ خواهد شد. بعضی از لامپ‌ها مقدار کمی نئون دارند که اجازه ایجاد جرقه در ولتاژ عادی را بدون نیاز به igniter می‌دهد. لامپ‌های سدیوم کم فشار اینگونه عمل می‌کنند. ساده‌ترین نوع بالاست تنها یک سلف است، و زمانی که مانند نوردهی خیابان‌ها هزینه در اولویت است مورد استفاده قرار می‌گیرند،. ممکن است بالانس‌های پیشرفته تری برای تولید نوری ثابت در طول عمر لامپ مورد استفاده قرار گیرند، که ممکن است لامپ را با موجی مربعی درایو کنند تا خروجی کاملاً بدون پرشی ایجاد کنند و در زمان بروز نقص‌های جدی لامپ را خاموش کند. به طور مثال این نوع پیچیده از بالاست در صنایع مربوط به فیلم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

لامپ مغناطیسی LVD که به نام سانفار شناخته می‌شود

لامپهای نسل جدید فوق کم مصرف که در کشور ما با نام سانـفار شناخته می‌شوند دارای مزایا و ویژگیهای منحصربه‌فردی می‌باشند که قابل رقابت با هیچ یک از منابع نوری موجود نمی‌باشند. لامپهای موجود که در صنایع، خیابانها و کارخانجات و… مورد استفاده قرار می‌گیرد (لامپهای‌ها لوژن H.I.D) دارای مصرف انرژی بالا و طول عمر کمی می‌باشند ولی نسل جدید روشنایی تا ۸۰% در مصرف انرژی صرفه‌جویی کرده و با طول عمری معادل ۰۰۰٬۱۰۰ هزار ساعت می‌تواند بیش از ۲۰ سال قابل استفاده باشد. از نظر زیست محیطی هم در دنیا از این لامپها به عنوان نور سبز یا دوستدار محیط زیست نام برده می‌شود زیرا از گازهای خطرناک و همچنین جیوه مایع در ساختار آنها استفاده نشده است. لامپهای معروف به کم‌مصرف که اکنون بسیار در کشور ما مورد استفاده قرار می‌گیرد خطرات و مضرات زیادی که برای انسان و محیط زیست دارند در محافل گوناگون صحبت‌های زیادی شده و مقالات مختلفی نیز به چاپ رسیده است. حتی در گروه پژوهشی الکترونیک صنعتی سازمان انرژی بهره‌وری ایران (سابا) گزارشی تهیه شده و اثرات سوء لامپهای فعلی کم‌مصرف CFL مورد بررسی قرار گرفته است (گزارش شماره JIESB01/T2-1,T2-2/02 – مرداد ۱۳۸۸) لامپهای نسل جدید فوق کم مصرف به دلیل ساختارشان فاقد آلودگی محیط زیست می‌باشند و علاوه بر ویژگیهای ذکر شده می‌توان به مزایای دیگری نیز اشاره نمود: به دلیل استفاده از بالاست الکترونیکی فقط ۲% از انرژی را اتلاف می‌کنند و میزان مصرف برق را به شدت کاهش می‌دهند. به دلیل فرکانس کاری بالایی که دارند (KHz 230) هیچ گونه سوسو زدن در آنها مشاهده نمی‌شود و نور یکنواختی دارند، در ضمن نور آنها درخشندگی زننده ندارند، به همین علت چشم رانندگان را در هنگام رانندگی در شب اذیت نمی‌کند و درواقع جاده را برای رانندگان ایمن‌تر می‌گرداند. به دلیل اینکه شدت جریان کاری و اتلاف انرژی آنها پایین است بنابراین میزان حرارت ایجاد شده توسط آنها نسبت به لامپهای نسل قبل بسیار کمتر است. بدلیل وسعت ولتاژ کاری در برابر نوسانات برق بسیار ایمن می‌باشند بدلیل استفاده از بالاست الکترونیکی و عدم وجود استارتر به طور آنی روشن می‌شوند (حتی در هنگام روشنایی مجدد) و تعداد خاموش و روشن شدن لامپ تأثیری در طول عمر آنها ندارد. بروشنایی کلیه خیابانها، معابر، تونلها، پلها، بزرگ راهها، پارک‌ها – سالن‌های اجتماعات – بیل بوردها – استادیوم‌ها – کارخانجات و انبارها – پالا یشگاه‌ها – نیروگاه‌ها – پایگاهها و کلیه مراکز نظامی چه داخل شهر و یا خارج از شهر استفاده ازنسل جدید لامپهای فوق کم مصرف سان فار در نور پردازی و روشنایی معابر عمومی با توجه به طول عمر آنها علاوه بر اینکه موجب کاهش هزینه‌ها از نظر نگهداری و تعویض مرتب لامپ مخصوصا در تیر چراغ‌های بلند می‌گردد. همچنین به علت نزدیکی نور این لامپها به نور خورشید، نور آنها مانع خستگی چشم در هنگام رانندگی و همچنین وضوح بیشتر مناظر اطراف در هنگام شب می‌گردد. لذا برای عبور و مرور وسایل نقلیه فوق العاده مفید می‌باشد.

این لامپ‌ها باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی می‌شوند و طول عمر بیشتری دارند و به همین دلیل، خیلی از کشورها با اجرای سیاست‎های تشویقی، وضع قوانین مالیاتی و محدود کردن تولید لامپ‌های معمولی، استفاده از این لامپ‎ها را ترویج می‌کنند. اما هنوز خیلی‌ها با زیر و بم استفاده از این لامپ‌ها آشنایی ندارند. مثلا کمتر کسی است که بداند وقتی یک لامپ کم‌مصرف ‌می‌شکند، بخار جیوه موجود در آن که خطرناک و سمی است، متصاعد می‌شود و به همین خاطر نباید به خرده‌های لامپ کم‌مصرف دست زد یا برای جمع کردن آن از جاروبرقی استفاده کرد؛ بلکه فورا باید پنجره‌ها را باز و به مدت 15 دقیقه اتاق را ترک کرد تا بخارهای جیوه از محیط خارج شود و سپس با ماسک و دستکش، خرده‌های لامپ را در ظرف شیشه‎ای دردار یا دو لایه کیسه پلاستیک گذاشت و در آن را بست. این مطلب، شما را با ظرایفی از این قبیل درباره لامپ‌های کم‌مصرف آشنا می‌کند.

کارشناسان توصیه می‌کنند هرگز لامپ‌های کم‌مصرف سوخته و شکسته‌تان را نگه ندارید و آنها را به مراکز بازیافت تحویل دهید. این لامپ‌ها به دلیل وجود جیوه، جزو زباله‌های خطرناک هستند و در صورتی که همراه با زباله‌های دیگر و به روش سنتی دفع شوند موجب آلودگی محیط خواهند شد.در برخی کشورها قرار دادن این لامپ‌ها همراه سایر زباله‌ها جریمه‎های سنگینی دارد اما متاسفانه در کشور ما در این زمینه اقدامات و اطلاع‌رسانی مناسبی صورت نگرفته و مراکزی هم برای جمع آوری زباله‌های خطرناک وجود ندارد و حتی روی بسته‌بندی این لامپ‌ها نیز هیچ هشداری درباره خطرناک بودن بخار جیوه ذکر نشده است.

طرز کار لامپ‌های کم‌مصرف

طرز کار لامپ‌های فلورسان فشرده (C.F.L) که به لامپ‎های کم‎مصرف معروفند مانند لامپ‌های مهتابی است. دو طرف لوله‏ای شیشه‎ای که درون آن با بخار جیوه و گاز آرگون پر شده است، الکترودها قرار دارند. وقتی جریان برق برقرار می‌شود الکترون‌ها از میان گاز داخل لوله شیشه‎ای از یک الکترود به الکترود دیگر جریان پیدا می‌کند. جریان الکترون‌ها بخار جیوه را برانگیخته کرده و موجب می‌شود الکترون‌ها که در مدار خاصی به دور هسته می‌گردند به تراز بالاتر بروند. الکترون‌ها در این حالت انرژی بیشتر و پایداری کمتری دارند و انرژی اضافی را به‌صورت نور ماورای بنفش می‌تابانند و به مدار اولیه بر می‌گردند.

همچنین سطح داخل لوله شیشه‎ای با فسفر پوشیده شده است و نور ماورای بنفش تابیده شده از اتم‌های جیوه که نامرئی است به لایه فسفر تابیده و فسفر آن را به‌صورت نور مرئی تابش می‌کند. طیف نوری لامپ‌های کم‌مصرف با لامپ‌های معمولی متفاوت است اما در سال‌های اخیر با تغییر فرمول فسفر مورد استفاده، لامپ‌هایی با طیف نوری شبیه لامپ‌های معمولی تولید شده است که نور زردرنگی دارد.لامپ‌های کم‌مصرف، مصرف را 4 تا 6 برابر لامپ‌های معمولی، بهینه می‌کنند.

در میان حباب لامپ‌های معمولی یک فیلامان نازک تنگستنی قرار دارد که نازک بودن و جنس آن موجب می‌شود در مقابل عبور جریان الکتریکی مقاومت بالایی داشته باشد و دمای آن در اثر عبور جریان تا 2200 درجه سانتی گراد بالا برود. این انرژی گرمایی، اتم‌های تنگستن را برانگیخته می‌کند.این اتم‏ها نیز ناپایدار هستند و سریع به حالت برانگیخته‌نشده برمی‌گردند و انرژی اضافه را به‌صورت نور مرئی می‌تابانند. بنابراین لامپ‌های معمولی علاوه بر نور، مقدار زیادی گرما نیز تولید می‌کنند؛ در حالی که لامپ‌های فلورسان فشرده در مقایسه با این لامپ‎ها گرمای بسیار کمتری تولید می‌کنند. به همین خاطر است که لامپ‌های کم‌مصرف در مقایسه با لامپ‌های معمولی، 4 تا 6 برابر، مصرف را بهینه می‌کنند.

چگونه طول عمر لامپ‌های کم‌مصرف را افزایش دهیم؟

طول عمر لامپ‌های کم‌مصرف جدید بین 6000 تا 15000 ساعت است در حالی که طول عمر لامپ‌های معمولی استاندارد 750 تا 1000 ساعت است. طول عمر هر لامپ به عوامل مختلفی مانند کیفیت تولید، قرار گرفتن لامپ در معرض نوسانات ولتاژ، وارد شدن ضربه‌های مکانیکی، تعداد دفعات روشن و خاموش شدن و درجه حرارت محیط بستگی دارد.اگر مدت زمان روشن ماندن این لامپ‌ها در هر بار تنها چند دقیقه باشد طول عمر آنها کاهش می‌یابد. به طوری که دوره‌های 5 دقیقه‌ای روشن ماندن لامپ، طول عمر آن را به میزان 85 درصد کاهش می‌دهد که این میزان به اندازه طول عمر لامپ‌های معمولی است.برای پیشگیری از چنین مشکلی باید هر بار حداقل به مدت 15 دقیقه لامپ‌های کم‌مصرف را روشن نگه داشت. به همین خاطر استفاده از این لامپ‌ها در مکان‏هایی که لازم است مدت زمان کوتاهی روشن شوند به صرفه نیست.نکته دیگر اینکه لامپ‌های معمولی به محض برقرار شدن جریان برق روشن می‌شوند اما در لامپ‌های کم‌مصرف روشن شدن لامپ چند لحظه طول می‌کشد. این مدت زمان در هوای سرد و دمای پایین بیشتر می‌شود.میزان روشنایی این لامپ‌ها با گذشت زمان کمتر می‌شود اما این مقدار کاهش چندان زیاد نیست و در نیمه عمر آنها به 70 تا 80 درصد میزان اولیه می‌رسد.

شاید برخی افراد به دلیل قیمت بالای لامپ‎های کم‌مصرف، چندان رغبتی به استفاده از این نوع لامپ‎ها نداشته باشند و ترجیح دهند همچنان از لامپ‎های معمولی که ارزان‎تر هستند استفاده کنند. قیمت لامپ‌های کم‌مصرف 3 تا 10 برابر لامپ‌های معمولی است اما طول عمر آنها 8 تا 15 برابر بیشتر است. ……….

امید داریم تا اینجای مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت دریافت مطلب به صورت کامل WORD – PDF به لینک دریافت زیر مراجعه نمایید.

برای دریافت  WORD, PDF روی کلیدزیر ،کلیک نمایید . 

قیمت:  5000 تومان