پایان نامه پایان نامه نقش سامانه‌های ایمنی در محیط کار و جلوگیری از وقوع حوادث (90 صفحه- پنج فصل ) word- pdf از این مطلب میتوانید در پایان نامه و مقاله سمینار و … خود استفاده بنمایید. این مطلب بر اساس سیستم پایان نامه نویسی طراحی شده است.
حادثه، اتفاقی است پیش بینی نشده و غیر منتظره که در حین انجام وظیفه، طی اوقات کار برای کارگری که در کارگاه، سازمان یا موسسه مشغول انجام کار است، اتفاق افتاده باعث ضایعات مادی و انسانی میشود و کارگر آسیب دیده مجبور به ترک محیط کار جهت استراحت و معالجه میگردد.سامانه ایمنی محیط کار
حوادث معمولا بعلت اعمال ناامن کارگرو یا شرایط ناایمن محیط کار بوقوع میپیوندد . اعمال ناایمن محیط کار مربوط به رفتار سازمانی ناصحیح کارگر بوده مانند(حواس پرتی. بی احتیاطی . عدم رعایت عمدی دستورها و … ) شرایط ناایمن محیط کار نقائصی است که در محیط کاری وجود داشته و ارتباطی به رفتار کارگر ندارد مانند(طراحی ناصحیح محیط کار. ناایمن بودن ماشین آلات . فقدان وسائل حفاظتی و … ) اقدامات پیشگیری حوادث در محیط کار معمولا در مرحله نخست شامل اقداماتی است که دولت با وضع قوانین و مقررات انجام میدهد مانند (اقدامات وزارت کار و امور اجتماعی . وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی . سازمان تامین اجتماعی در زمینه بررسی آمار حوادث . آموزش بهداشت شغلی و حفاظت صنعتی . تهیه و توزیع پوسترهای ایمنی و … ) مرحله دوم اقدامات پیشگیری از حوادث شامل اقداماتی است که کارفرمایان باید انجام دهند بعبارت دیگر ایجاد محیطی با شرایط کاری مناسب و مطابق با قوانین و مقررات بطوریکه سلامت کارکنان در آن محیط حفظ شود (مانند تحویل وسایل حفاظت فردی به کارگران .ایجاد مراکز بهداشت و ایمنی کار . تشکیل کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار…) مرحله سوم اقدامات پیشگیری از حوادث شامل اقداماتی است که کارگران باید انجام دهند مانند ( کسب آموزشهای لازم کار با ماشین آلات و خطرات آنها . آگاهی از طرز استفاده از وسایل حفاظت فردی . پرهیز از شتابزدگی و بی دقتی در کارها ) اگر چه مسئولیت ایمنی با مدیریت است اما اصولا کار همه افراد بوده و همه کارکنان باید بخشی از کل مسئولیت ایمنی در سازمان را بدوش گیرند.
بطور کلی برای حفاظت انسانها در حوادث . بایستی حوادث و سوانح طبقه بندی و علل آن ریشه یابی و مشخص کردد و تنگناها ، کمبودها و نارسایی ها شناخته شده و برخوردی جدی با آن گردد. همچنین درخصوص آموزشهای ضروری جهت شناخت کاستی ها. فراگیری اصول ایمنی . دانش فنی و کاربردی لازم به نیروی انسانی شاغل برنامه ریزی و ارائه گردد.سامانه ایمنی محیط کار
با آغاز انقلاب صنعتی ، موضوع حفاظت از سلامت نیروی کار از حالت فردی خارج و حالت عمومی تری به خود گرفت . پس از پیدایش مکتب روابط انسانی در مدیریت ، توجه به ایمنی منابع انسانی اهمیت بیشتری یافت. هرینه های محیط هایغیر ایمن بسیار شگفت آورند. اگر هزینه های غرامت و ضرر و زیان پرداختی به آسیب دیدگان را در نظر بگیریم می توان دریافت که عدم وجود ایمنی می تواند یک سازمان را از پا در آورد.
امروزه اهمیت مدیریت ایمنی در دستیابی به کارآیی سازمان به طور فزاینده ای مورد توجه قرار گرفته است. امروزه همگان بر این باورند که ایمنی و بهداشت به سیستم مدیریت فعالی نیاز دارد چرا که ایمنی و بهداشت را نمی توان از طریق مقررات اجباری یا احساس جمعی و یا توسط یک فرد به تنهایی تامین کرد. به جرات می توان گفت (مدیریت ایمنی گزینه نیست ضرورت است).امروزه بیماریها و حوادث ناشی از کار به یکی از نگرانیها اجتماعی جامعه کارگری و دست اندرکاران مسائل بهداشت ایمنی محیط کار تبدیل شده است.علاوه بر عوامل مربوط به فرهنگ عمومی ایمنی و بهداشت عدم اجرای قوانین و مقررات مربوطه و کمبود آموزش می تواند فقدان برنامه ریزی و توجه کافی به بهداشت حرفه ای و ایمنی کارگران را در اغلب واحدهای صنعتی از جمله دلایل بالا بودن میزان حوادث و بیماریهای ناشی از کار بر شمرد. با توجه به اهمیت موضوع سلامت نیروی کار در تمامی کشورها نیاز به مدیریت در دستیابی به روشهای منسجم بهبود شرایط کار بیش از پیش نمایان می شود.
اهمیت پژوهش
نیروی شاغل بخش مولد جامعه را تشکیل می دهد . توسعه اقتصادی بر پایه سلامت نیروی کار استوار بوده و توسعه اجتماعی نیز نیازمند حفظ حقوق آنها از جمله حق داشتن سلامت جسم و روان و رفاه است . وجود بیماریهای حرفه ای و حوادث ناشی از کار به لحاظ :
1- هزینه درمانی
2- ایجاد ناتوانی ها
3- عواملی نظیر زمان از دست رفته کاری و کاهش تولید
بار سنگینی بردوش اقتصاد ملی تحمیل میکند . بنابراین با توجه به اینکه نارسایی بهداشت و ایمنی موجب خسارات های مالی و جانی می گردد ، این موضوع به تنهایی برای توجیه برنامه های بهسازی و توسعه بهداشت و ایمنی محیط کار دلیل ققانع کننده ای است . هدفهای توسعه و بهسازی وضع ایمنی و بهداشت کار در درجه نخست حمایت متخصصیت بهداشت حرفه ای و مدیران صنایع ذیل می طلبد:سامانه ایمنی محیط کار
1- شناخت ابعاد توسعه بهداشت حرفهای و ایمنی و ایمنی محیط کار
2- تعیین نقش مدیریت در توسعه (بهبود) بهداشت حرفه ای و ایمنی
3- معرفی الگوی بهداشت حرفه ای و ایمنی و عوامل موثر بر آن
4- تعیین استراتژی بهداشت حرفه ای و ایمنی
5- مفهوم شناسی مدیریت بهداشت حرفه ای و ایمنی
نقش مدیریت در توسعه بهداشت حرفه ای و ایمنی
پرداختن به سلامتی کارگران و رسیدگی به مسائل رفاهی و آسایش و همچنین بکارگیری راهکارهایی در جهت تطبیق وضعیت کار با شرایط جسمی ، روانی آنها ، امروزه به عنوان یک امتیاز محسوب نگردیده بلکه یک وظیفه را تداعی می نماید و هر اندازه در صد رسیدگی به سلامت کارگران بالاتر باشد تاثیر گذاری بر روند رشد و توسعه سازمان ها و جامعه بیشتر خواهد بود در این میان نقش مدیریت به عنوان عامل اصلی در ارتقاء سطح سلامت و رفاه سازمان و در نتیجه دستیابی به رشد سازمانی نمود بیشتری می یابد.
خط مش گذاری
اولین قدم در سیستم مدیریت بهداشت حرفه ای و ایمنی خط مش گذاری است . خط مش معمولاً توسط مدیریت رده بالا تایید شده و تعهد به رعایت آن مورد تاکید است . خط مشی تدوین شده باید شامل موارد زیر باشد :
الف) متناسب با ماهیت و میزان ریسکهای بهداشتی ، ایمنی سازمان باشد.
ب) شامل تعهد به بهبود مستمر باشد.
ج) حداقل شامل تعهد به تبعیت از قوانین بهداشت حرفه ای و ایمنی مرتبط و همچنین
الزامات دیگری که سازمان آنها را تقبل کرده است باشد.
د) مدون ، قابل اجرا و پایدار نگه داشته شود .
ه) به کلیه کارنان ابلاغ شود تا آنان را از الزامات بهداشتی ، ایمنی خود آگاه نماید .
و) برای عموم و افراد علاقمند قابل دسترسی باشد
ز) به طور متناوب مورد بازنگری قرار گیرد تا از ارتباط و تناسب آن با سازمان اطمینان حاصل شود.
روش های مدیریت سازمان برای شناسایی خطرات و ارزیابی ریسکها شامل موارد زیر است :
1- با در نظر گرفتن دامنه فعالیت ها تعریف شود تا به پویایی روش به کار گرفته شده اطمینان حاصل شود .
2- توانایی تقسیم بندی ریسکها و شناسایی خطراتی را که می بایست توسط اقداماتی حذف و یا کنترل شوند داشته باشد.
3- ورودی ها را برای تعیین نیازمندی ها سازمان شناسایی و در صورت لزوم نیازهای آموزشی را مشخص نماید
مدیریت، مسوول ایمنی و بهداشت کارکنان است؛ همان‌گونه که یک مدیر برای بهره‌وری و سود‌آوری مسوولیتی سنگین دارد، در مورد ایمنی و بهداشت نیز چنین وضعیتی صادق است، تولید از دست رفته ممکن است از طریق بهبود مدیریت مجددا به‌دست آید، اما هیچ راهی برای جبران تلفات انسانی که در نتیجه بروز حوادث حاصل میشود، وجود ندارد. این نکته مورد توافق متخصصان علم مدیریت است که تنها 15 درصد از مشکلات سازمان یا کارخانه ممکن است به‌وسیله کارکنان حل و کنترل شود، در صورتی‌که 85 درصد این مشکلات را می‌توان از طریق مدیریت مهار کرد.سامانه ایمنی محیط کار
عوامل اصلی در مدیریت ایمنی
1- برنامه‌ریزی ایمنی
2- سازماندهی ایمنی و فعالیت‌های آن
3 – هدایت برنامه‌های ایمنی
4- کنترل عملکرد‌ها و نتایج حاصله
بهداشت و ایمنی
بهداشت به معنای مصون داشتن کارکنان از بیماری و سالم نگهداشتن وضعیت جسمانی و روانی آنهاست. ایمنی به معنای محافظت کردن کارکنان از آسیب‌های مربوط به حوادث کاری است. این عوامل حائز اهیمت است، زیرا کارکنانی که از سلامتی برخوردارند و در محیطی ایمن کار می‌کنند ثمربخش‌ترند. به این دلیل مدیران آینده‌نگر، حامی برنامه‌های پیشرفت بهداشت و ایمنی هستند. امروزه به‌دلیل ملاحظات قانونی تمام سازمان‌ها موظف به مراقبت بهداشت و ایمنی کارکنان خود هستند.
ایمنی در افزایش بهره‌وری
لازم به ذکر است که اصول ایمنی و بهداشت حرفهای نیز علاوه بر اثرات غیرمستقیم بر بهره‌وری و بازده اقتصادی واحدهای صنعتی، به‌طور مستقیم بر این موارد تاثیر دارد.به‌طور کلی خسارات مالی یا جانی، عواقب و پیامدهای منفی تمامی حوادث صنعتی را تشکیل می‌دهند.بنابراین وقوع حوادث یا سبب آسیب دیدن دستگاه‌ها و تجهیزات، مواد خام و محصولات میشود یا صدمات غیر قابل جبران جسمی و جانی را به همراه خواهد داشت.مزایای توجه به رعایت اصول ایمنی و بهداشت حرفهای به شرح زیر است:سامانه ایمنی محیط کار
برای کارگر
1- افزایش روحیه
2- کاهش فشار کار
3- کاهش جراحات و صدمات
4- کاهش حوادث
5- افزایش راحتی
6- افزایش حفظ رفاه و سلامتی
7- افزایش سطح بهداشت کار
برای کارفرما
1-کاهش حوادث
2- افزایش کیفیت محصول
3- افزایش کارایی کارکنان
4- کاهش خطاها
5- کاهش مخارج درمانی کارگران
6- استفاده بهتر از نیروی انسانی
7- کاهش مخارج تولید.
حفاظت و ایمنی :وظیفه مدیریت در امر حفاظت و ایمنی در محیط کار چیست؟
لازم است مدیران و کارفرمایان به اهمیت و ارزش حفاظت صنعتی پی ببرند. باید از زیانهای مادی ناشی از حوادث صنعتی (اعم از مستقیم و غیرمستقیم) آگاهی داشته باشند مضافا و از همه مهم‌تر به ارزش و منزلت عامل انسانی و سلامت او توجه کند. لازم است مدیریت بر تمام کارکنان و محیط کار تاثیر داشته باشد و عوامل ایمنی محیط را که در کم کردن حوادث موثرند به نحو مطلوب بشناسند و کوشش و توان خود را در حفظ و سلامت کارکنان و ماشین‌آلات به نحو مطلوب مصرف کند. ]1 [
تعاریف نظری مفاهیم:
1ـ حالتی که در آن احتمال خطر آسیب ( به اشخاص ) یا خسارت مادیبه میزان قابل قبولی محدود شده است.
2ـ عدم وجود مخاطره ی غیر قابل قبول آسیب به عبارت دیگر ایمنی مجموعه شرایطی است که میزان مخاطره ی مربوط به سلامتی را به حداقل برساند.
تعریف حادثه : عبارت است از رویداد ناخواسته ای که باعث مرگ از دست رفتن سلامتی جراحت ، آسیب یا خسارت دیگری بشود.
تعریف رخداد : عبارت است از رویدادی که باعث ایجاد حادثه شود یا توان بالقوه ی ایجاد حادثه را داشته باشد.
تعاریف عملیاتی مفاهیم
ایمنی شرایطی است که منابع انسانی را از عوامل مضری که می‌تواند سلامتی آنان را به خطر اندازد، مصون می‌دارد مسوولیت عمده ایمن‌سازی محیط کار به عهده مدیران سطوح بالای سازمان بویژه مدیران پرسنلی است. البته اهمیت همکاری کارکنان را در محیط امن نمی‌توان نادیده گرفت.به‌عبارت دیگر ایمنی کار عبارت است از: فراهم آوردن موجباتی که از بیماریها و حوادث ناشی از کارهای صنعتی جلوگیری میکند. یعنی هر چه تعداد حوادث ناشی از کار کمتر باشد می‌توان گفت که ایمنی بیشتری در محیط کار وجود دارد.
حوادث ناشی از کار
هر سال میلیون‌ها حادثه ناشی از کار در دنیا اتفاق می‌افتد. برخی از این حوادث باعث مرگ و برخی دیگر موجب از کار افتادگی موقت می‌شوند که ممکن است ماه‌ها دوام یابد. حوادث ناشی از کار سبب ناراحتی افراد بشر و زیانهای اقتصاد می‌گردند و جامعه متحمل خسارات فراوان میشود؛ به همین جهت جلوگیری از آنها وظیفه‌ای مهم و اساسی است.سامانه ایمنی محیط کار
الف- تعریف حادثه
آنچه انسان را ناخواسته از مسیر زندگی طبیعی منحرف ساخته و برای او ناراحتی جسمی و روانی یا خسارات مالی ایجاد نماید، حادثه نامیده میشود.در دایره‌المعارف سازمان بین‌المللی کار، حادثه چنین تعریف شده است: «حادثه عبارت است از یک اتفاق پیش‌بینی نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه و آسیب شود» تعریف حادثه ناشی از کار عبارت است از حادثه‌ای که در حین انجام کار و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می‌افتد.مقصود از حین انجام کار تمامی اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه، موسسات وابسته، ساختمان‌ها و محوطه آن مشغول کار باشد، یا به‌دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاری میشود. ضمنا تمام اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و بالعکس جزء اوقات کار محسوب میشود.
دلایل ایجاد حوادث
حوادث معمولا نتیجه شرایط یا عملیات نامطمئن و نا ایمن است شرایط نا ایمن شامل استفاده از تجهیزات بد طراحی شده و غیر مجهز، محیط پرخطر به‌عنوان نمونه، لیز بودن زمین به‌دلیل ریختن آب، یا ابزار و تجهیزات قدیمی و مستهلک است.عملیات نامطمئن و ناایمن از سوی کارکنان و به‌دلیل استفاده نامناسب از ابزار و تجهیزات است. باید توجه داشت که تمام عملیات غیر‌ایمن منتهی به حادثه در محیط کار نمی‌شود و تمام حوادث به آسیب و صدمه ختم نخواهد شد. بسیاری از مسوولان رسیدگی و بررسی حوادث معتقدند که اکثر حوادث در نتیجه خطای انسانها به‌وجود می‌آیند. البته حوادثی نیز به‌دلیل نقص ابزار و تجهیزات یا محیط کاری ناایمن رخ داده است. اما در بیشتر موارد به مزایای ایمنی ابزار و تجهیزات و محیط مطمئن از سوی کارکنان توجهی نشده، یا توصیه‌های ایمنی و احتیاط‌های لازم نادیده گرفته شده‌اند. سامانه ایمنی محیط کار
ب- انواع روش طبقه‌بندی حوادث
حوادث ناشی از کار را می‌توان به روشهای گوناگونی طبقه‌بندی نمود:
1- حوادث بر حسب افراد به‌وجود آورنده طبقه‌بندی می‌گردند، مانند: مدیر، استاد کار و کارگر.
2- حوادث را بر حسب علل آنها طبقه‌بندی می‌نمایند. مانند: ماشین‌آلات ترابری، انفجار و آتش‌سوزی و مواد سمی.
3- حوادث را بر حسب کیفیت عملی که باعث حادثه گردیده، طبقه‌بندی می‌کنند، مانند: برداشتن حفاظ از روی دستگاه، عدم احتیاط لازم هنگام کار و راه‌اندازی دستگاه بدون اجازه.
4- حوادث را بر اساس شرایط محیط به‌وجود آورنده طبقه‌بندی می‌کنند، مانند: عدم روشنایی کافی، تهویه نامناسب، سر و صدا در محیط کار.
ج- روشهای پیشگیری از حوادث
1- وضع مقررات قانونی
2- تعیین اصول و میزان‌ها
3- بازرسی
4- تحقیقات فنی
5- تحقیقات پزشکی
6- تحقیقات روانشناسی
7- تحقیقات کاری
8- آموزش
9- راهنمایی و تشویق
10- مزایای مالی
11- تشکیل کمیته حفاظت و بهداشت کار در کارگاه.
–تاریخچه :
در روزگاران گذشته حوادث منحصر به سقوط از درخت یا بلندی، ضربه خوردن و مجروح شدن به وسیله حیوانات اهلی و یا وحشی، مسمومیت با مواد گیاهی یا زهر جانوران و یا مواردی از این قبیل بود، ولی امروزه با توجه به پیشرفت‌های چشمگیر در امور صنعتی و امکان استفاده از وسایل مدرن جهت مسافرت، استفاده از نیروی برق و ماشین‌آلات، تماس با مواد شیمیایی و غیره، انسان در برابر حوادث بیشماری قرار گرفته است. همه ساله میلیون‌ها حادثه در دنیا اتفاق می‌افتد. بعضی از این حوادث باعث مرگ و بعضی باعث از کارافتادگی کلی و یا جزیی می‌شوند. به‌طور کلی همه حوادث برای قربانیان خود موجب رنج و درد و ضررهای اقتصادی و مالی هستند.سامانه ایمنی محیط کار
تعریف حادثه ناشی از کار:
در کتب لغت معمولاً حادثه به معنای رویداد، واقعه و یا پیش‌آمد معنی شده و بیشتر منظور عمل و یا اتفاق ناخوشایند و خارج از نظم میباشد که ممکن است خسارات مالی و یا جانی در بر داشته باشد، بنابر عقیده برخی حادثه اتفاقی است پیش‌بینی نشده و ناگهانی که بدون مداخله خود شخص، بر اثر یک نیروی خارجی بوجود می‌آید و یا به عبارت دیگر آنچه انسان را ناخواسته از مسیر زندگی طبیعی منحرف می‌سازد و برای او ایجاد ناراحتی جسمی و روانی و یا خسارات مالی نماید حادثه نامیده میشود. به عقیده«ل.دیویس»، حادثه را می‌توان«ضعف در جوابگویی و فرار از حالات مخصوص» تعریف کرد. مثلاً تصور کنیم جسم سنگینی از ارتفاع سقوط میکند کسی که زرنگ‌تر، فهمیده‌تر و سریع الانتقال باشد با سرعت فرار میکند و شخص دیگر که فاقد این صفات باشد دچار حادثه میگردد. تعریف حادثه در دایره‌المعارف بین‌المللی کار عبارت است از یک اتفاق پیش‌بینی نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه آسیب گردد. علاوه بر تعاریف کلی برای حوادث مختلف که به بدان‌ها اشاره شد، در تعریف حادثه ناشی از کار می‌توان به آنچه در قانون کار و تأمین اجتماعی آمده است اشاره نمود: حوادث ناشی از کار عبارت از حوادثی است که حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می‌افتد. مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه، مؤسسات وابسته، ساختمان‌ها و محوطه آن مشغول به کار باشد و یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مأمور انجام کاری میشود.
ضمناً اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و یا بالعکس نیز جزو این اوقات محسوب می‌شوند. همچنین حوادثی که حین اقدام برای نجات سایر بیمه‌شدگان آسیب‌دیده و مساعدت به آنان اتفاق می‌افتد حادثه ناشی از کار محسوب خواهد شد.سامانه ایمنی محیط کار
اهمیت حوادث ناشی از کار:
همه ساله در جهان ده‌ها میلیون کارگر قربانی حوادثی می‌شوند که منجر به کشته شدن و یا از کارافتادگی تعداد کثیری از آنها میگردد. بر طبق آمار منتشر شده در کشورهای پیشرفته صنعتی، سالانه از هر ده نفر کارگر یکی دچار سانحه میشود و در نتیجه اینگونه سوانح، پنج درصد روزهای کار ملی به هدر می‌رود. حوادث ناشی از کار از سویی سبب ناراحتی فرد کارگر و یا افراد خانواده‌اش میشود و از سوی دیگر سبب از بین رفتن سرمایه و تزلزل بنیان اقتصادی جامعه میگردد. لذا اینگونه حوادث از دیدگاه‌های زیر دارای اهمیت شایان توجهی می‌باشند:
از نظر انسانی
هرگونه حادثه ناشی از کار ولو جزئی سبب درد و ناراحتی شخص کارگر و افراد خانواده‌اش میشود. بدیهی است در صورتی که حادثه شدید باشد و منجر به مرگ یا از کارافتادگی دائمی شود این مسئله اهمیت بیشتری پیدا میکند.سامانه ایمنی محیط کار
2ـ از نظر اجتماعی
از آنجا که پیشرفت و ترقی هر اجتماعی بستگی به نیروی کار افراد جامعه دارد، لذا محصول کار هر کارگر نه تنها مایه امرارمعاش زندگی و خانواده اوست بلکه سرمایه و پشتوانه اقتصاد یک جامعه نیز میباشد. چنانکه می‌دانیم نزدیک به 50 تا 60% افراد هر اجتماعی را افراد در سنین کار تشکیل می‌دهند. ولی در اصل افراد فعال جامعه، مخصوصاً در کشورهای کم رشد در حدود 25% کل جمعیت می‌باشند حال اگر از این تعداد، افرادی نیز به علت حوادث ناشی از کار نتوانند کار خود را انجام دهند این امر سبب تزلزل در وضع اجتماعی جامعه میگردد.
3ـ از نظر اقتصادی
حوادث به هر صورت و درجه‌ای که باشد برای کارگر، کارفرما و جامعه زیانهای اقتصادی دربر دارد. این زیان‌ها به صورت مستقیم و غیرمستقیم می‌باشند. از زیانهای مستقیم می‌توان از خسارت ناشی از وقفه کار به علت حادثه، هزینه‌های درمانی و سرانجام خسارات پرداختی در مورد از کارافتادگی موقت، دایم و یا فوت را نام برد. در محاسبه زیانهای غیرمستقیم که مقدار آن در تمام کشورها بیش از زیانهای مستقیم است باید زیانهای ناشی از وقفه در کار سایر کارگران به علت کمک کردن به فرد مصدوم، بحث و گفتگو در مورد علت وقوع حادثه، به‌هم ریختن نظم کار پس از انتقال کارگر به بیمارستان تا موقع گماشتن فرد مناسب برای انجام امور، خسارات وارده به ماشین‌آلات و نهایتاً خسارات ناشی از تقلیل فعالیت کارگر مصدوم پس از برگشت به کار (در صورت معلولیت) مورد توجه قرار گیرد.سامانه ایمنی محیط کار
علل حوادث ناشی از کار:
مطالعات و بررسی‌های انجام شده نشان‌دهنده این حقیقت است که به طور کلی حادثه ناشی از کار علت واحدی ندارد و معلول علل فنی و انسانی میباشد. این علل بستگی به نوع کار، محیط شرایط انجام کار و ابزار مورد استفاده دارد و می‌توان آنها را به دو دسته علل مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد:
1ـ علل مستقیم
منظور از علل مستقیم عبارت از عللی است که در به وجود آمدن حادثه سهم اصلی را داراست. با توجه به وضع کار و صنعت می‌توان این علل را چنین خلاصه نمود: جابجا کردن کالا، کار با ماشین‌آلات، سقوط اشیاء، افتادن کارگر از ارتفاع، استفاده غیرصحیح از ابزار کار، افتادن به علت لیز خوردن، برخورد با مانع، سوختگی و همچنین تصادف با وسیله نقلیه در محیط کارگاه و یا هنگام رفت و برگشت به محل کار.سامانه ایمنی محیط کار
2ـ علل غیرمستقیم
این علل مستقیماً سبب بوجود آمدن حادثه نیستند بلکه در صورت وجود علل مستقیم، شانس به وجود آمدن حادثه را بیشتر می‌کنند. این گروه شامل تمام عواملی است که باعث خستگی، ناراحتی و نارضایتی کارگر می‌شوند. مهمترین این عوامل عبارتند از: نور نامناسب، صدای بیش از حد، عدم تهویه خوب، نامناسب بودن درجه حرارت محیط کار، طولانی بودن ساعات کار، سرعت بیش از حد تولید و نیز عوامل دیگری چون: مسایل خانوادگی، مالی، روابط با کارفرما و سرپرست و غیره. ضمناً باید توجه داشت که در کنار این دو گروه از علل، مسایلی چون کمبود تجربه و مهارت کاری ورعایت نکردن اصول ایمنی‌نیز اهمیت بسزایی درایجاد حوادث ناشی از کار دارند.
بررسی حوادث:
هدف اصلی از بررسی یک حادثه، جمع‌آوری اطلاعات لازم به منظور تعیین علت و تدوین اصول پیشگیری از بروز حوادث مشابه میباشد. واضح است که نه تنها کلیه حوادثی که منجر به مصدومیت کارگر میگردد بلکه حوادث دیگری چون واژگون شدن یک جرثقیل یا حوادثی هم که صدمات جانی در بر ندارد باید بررسی گردند.نحوه انجام بررسی در هر مورد بستگی به نوع حادثه دارد و ممکن است منحصراً به سؤال از مصدوم بسنده شود و یا غیر از سؤال، بازدید از محل و سرانجام کسب نظریه متخصصین باشد. اطلاعاتی که در بررسی حادثه بایستی جمع‌آوری شود را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود. دسته اول عبارت از اطلاعاتی در مورد فرد مصدوم، مانند نام، نام‌خانوادگی، سن، جنس، سابقه کار، درجه مهارت، میزان دستمزد، محل و زمان وقوع حادثه، نوع صدمه و نتیجه آن است و دسته دوم عبارت از اطلاعاتی در مورد نحوه به وقوع پیوستن حادثه میباشد. در صورتی که حادثه، ناشی از کار با ماشین‌آلات باشد می‌باید نوع ماشین، تاریخ ساخت و مدل آن و در صورتی که ناشی از مواد مصرفی باشد لازم است نوع ماده معلوم شود.
علاوه بر اینها بایستی اطلاعاتی در مورد شرایط محیط کار نظیر وضعیت روشنایی، تهویه، درجه حرارت محیط کار و غیره جمع‌آوری گردد . در ایران مطابق قوانین موجود برای اینکه کارگر مصدوم بتواند از امکانتات درمانی و رفاهی استفاده کند لازم است فرم مخصوصی که شامل کلیه اطلاعات بحث شده در مورد بروز حادثه میباشد بوسیله مسئول ایمنی و یا سرپرست کارگاه تکمیل شود. از تجزیه و تحلیل این فرم‌ها می‌توان اطلاعات جامعی در مورد حوادث ناشی از کار به دست آورد. ضمناً برای سهولت بیان امر و بوجود آوردن امکان مقایسه آمارهای مختلف، معیارهایی از طرف کمیته کارشناسان آمار سازمان بین‌المللی کار پیشنهاد گردیده است که عبارتند از:سامانه ایمنی محیط کار
1ـ ضریب تکرار حادثه :
منظور از ضریب تکرار حادثه یا ضریب تعداد حادثه یا ضریب فراوانی تعداد حوادث و تصادفاتی است که در مدت معینی (معمولاً یک سال) منجر به ضایعات انسانی(اعم از تلفات، نقص عضو جزیی یا کلی و بیماریهای شغلی) میشود و در سازمان مورد بررسی قرار می‌گیرد. برای محاسبه ضریب تکرار یا تعداد حادثه از فرمول زیر استفاده میشود:
10 ضرب در تعداد کل حوادث در زمان معین
ضریب‌تعدادحادثه(ضریب‌فراوانی) و مجموع‌ساعات‌کارکلیه‌کارگران‌درهمان‌زمان‌معین
در صورتی که ضریب تکرار حادثه در کارخانه و یا کارگاهی بین صفر تا ده باشد، آن کارگاه یا کارخانه از نظر رعایت اصول ایمنی و حفاظتی خیلی‌خوب است. مثال: کارگاهی دارای پانصد کارگر است که هر یک از آنها 50 هفته در سال و 48 ساعت در هفته کار می‌کنند. تعداد حوادث طی یکسال در آن کارگاه عبارت از 60 فقره بوده است. بر اثر بیماری و حوادث و یا به علل دیگر کارگران مدتی معادل 5% کل ساعات کار یعنی 60000 ساعت غیبت داشته‌اند. مطلوب است ضریب تعداد حادثه در این کارگاه؟
000/200/1 = 500 * 50 * 48 = جمع کل ساعات کار کارگران
000/140/1 = 000/60 – 000/200/1 = جمع کل ساعت کار
بنابراین ضریب تعداد یا تکرار حادثه برابر است با:
64/52 = 000/000/1 * 60 = ضریب تعداد حادثه
000/140/1
معنای ضریب تعداد حادثه این است که در مدت یک سال، در مقابل هر یک میلیون ساعت کار، تقریباً 53 حادثه اتفاق افتاده است. تا اینجا فقط تعداد حوادث موردنظر بوده است و با این ترتیب نمی‌توان دقیقاً حوادث کار را اندازه‌گیری نمود. برای اینکه موضوع‌روشن گردد بهتر است ضریب شدت حادثه نیز در نظر گرفته شود.
2ـ ضریب شدت حادثه :
ششمین کنفرانس بین‌المللی آمارگران کار توصیه کرده است که شدت حادثه به صورت زیر محاسبه شود:
مجموع ساعات کار کلیه کارگران در همان زمان 1000*روزهای تلف شده در زمان معین = ضریب شدت حادثه
به‌عبارتی ضریب شدت حادثه یعنی تعداد روزهای تلف شده به مقیاس هر هزار ساعت کار. مثال: اگر در مثال فوق که برای محاسبه تکرار حادثه ذکر کردیم تعداد روزهای تلف شده بر اثر 60 حادثه 1200 روز باشد شدت حادثه بدین ترتیب است:
053/1 = 1000 * 1200 = ضریب شدت حادثه
1140000
معنای آن این است که در مدت یکسال، در ازاء هر هزار ساعت کار، یک روز تلف شده است.
Severity Rate اگر تعداد ساعات کار سالانه هر کارگر تقریباً 2400 ساعت باشد، تعداد روزهای تلف شده بوسیله هر کارگر 4/2 خواهد بود. محاسبه شدت حادثه، هنگامی که حادثه باعث از کارافتادگی دایم، قطع عضو، آسیب دائم یک عضو و یا مرگ کارگر شود کمی پیچیده است. در این موارد ضرایبی وجود دارد که با استفاده از آنها می‌توان انواع نقص عضو و مرگ را به ساعات کاری از دست رفته تبدیل کرد و در فرمول ضریب شدت حادثه وارد نمود. حداکثر ضریب در مورد فوت بر طبق کنفرانس بین‌المللی آمارگران 7500 روز است جدول که میبینید ضرایب عضوها(معلولیت‌ها) را در درجات مختلف به صورت اوقات تلف شده به ساعت برطبق ضوابط و استانداردهای جهانی نشان میدهد. جدول 1ـ ارتباط بین معلولیت اعضاء و ساعات کار از دست رفته اقتباس از کتاب حفاظت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی.
مرگ و میر یا از کارافتادگی کلی و دائم 4800 ساعت از دست رفته
قطع بازو از بالای آرنج 36000 ساعت از دست رفته
قطع بازو از زیرآرنج 28800 ساعت از دست رفته
قطع دست 24000 ساعت از دست رفته
قطع و نقص دائم و کامل شست 4800 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی یک انگشت 2400 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی دو انگشت 6000 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی سه انگشت 9600 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی چهار انگشت 14400 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی شست و یک‌انگشت 9600 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی شست و دوانگشت 12000 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی شست و سه‌انگشت 16000 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی شست و چهارانگشت 19000 ساعت از دست رفته
قطع ران از بالای زانو 36000 ساعت از دست رفته
قطع ساق از زیر زانو 24000 ساعت از دست رفته
قطع یا از کارافتادگی یک شست پا یا بدون سایر انگشتان 24000 ساعت‌ازدست‌رفته
قطع یا از کارافتادگی هر انگشت پا ــ ساعت از دست رفته
کوری کامل یک چشم 14400 ساعت از دست رفته
کوری کامل دو چشم 48000 ساعت از دست رفته
کری کامل یک گوش 4800 ساعت از دست رفته
کری کامل دو گوش 24000 ساعت از دست رفته
مثال: در صورتی که در مثال یاد شده علاوه بر 60 حادثه که منجر به اتلاف وقت گردیده است یک حادثه منجر به مرگ نیز اتفاق افتاده باشد در آن صورت ضریب تکرار حادثه برابر است
5/53 = 10 * 61 = ضریب تکرار حادثه
1140000
تعداد روزهای تلف شده به موجب کنفرانس آمارگران کار عبارت است از:
تعداد روزهای تلف شده 8700 = 1200 + 7500
در نتیجه شدت حادثه برابر است با:
63/7 = 1000 * 8700 = ضریب شدت حادثه
1140000
به طوری که مشاهده میشود یک حادثه منجر به مرگ تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر روی ضریب شدت حادثه دارد در صورتی که درباره ضریب تکرار حادثه اثر چندانی ندارد. جدول شماره(2) تعداد روزهای از دست رفته را که برحسب از کارافتادگی دائم(کلی و جزئی) تعیین شده است نشان میدهد و برای محاسبه شدت حادثه می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. ضریب تکرار یا فراوانی حادثه تعداد حوادث را نشان میدهد و ضریب شدت حادثه تعداد روزهای تلف شده بر اثر حادثه را نشان میدهد، این دو ضریب در خصوص شرایط حفاظتی کارخانه یا کارگاه اطلاعات ذیقیمتی بدست میدهد. خواه این اطلاعات بطور جداگانه بررسی گردد و خواه با اطلاعات مربوط به سایر کارخانه‌ها مقایسه شود. در واقع از این طریق مشخص و معلوم میشود که تدابیر ایمنی و بهداشتی کار چه تأثیری در بهبود و پیشگیری از حوادث دارد و آیا اصولاً ………………..
متن ارایه شده در بالا به صورت خلاصه بوده و برای آشنایی شما میباشد. امید داریم تا اینجای مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. جهت دریافت مطلب به صورت کامل WORD + PDF به لینک دریافت زیر مراجعه نمایید. این موضوع براساس سیستم پایان نامه نویسی طراحی شده است و دارای پاورقی و رفرنس کامل میباشد. 90صفحه و پنج فصل و دارای سرفصل – پاورقی – رفرنس و موضوع بندی کامل میباشد.
برای دریافت pdf+word کامل این مطلب بر روی کلیدزیر،کلیک نمایید .
قیمت: 20000 تومان
